Alergia na kosmetyki — jak wybierać produkty do skóry alergicznej? 

Alergia na kosmetyki dotyczy coraz większej liczby osób i często jest trudna do przewidzenia, ponieważ jej występowanie zależy od indywidualnych predyspozycji oraz środowiska, w którym żyjemy. Jakich produktów używać, aby zminimalizować ryzyko jej wystąpienia? Czy alergia na hipoalergiczne kosmetyki jest możliwa?

Spis treści:                                                                                                 

    1. Czym jest uczulenie na kosmetyki?                                                     

    1. Uczulenie na kosmetyki — jakich substancji należy unikać?                 

    1. Alergia na kosmetyki — objawy                                                          

    1. Alergia na kosmetyk — co robić w takiej sytuacji?                                

    1. Czy alergia na dermokosmetyki jest możliwa?                                     

    1. Co stosować, aby uniknąć uczulenia na kosmetyki?                                  

Czym jest uczulenie na kosmetyki?

Uczulenie na kosmetyki do twarzy czy reszty obszarów ciała jest formą alergii kontaktowej, która występuje, gdy skóra reaguje na substancje zawarte w produktach kosmetycznych. Zjawisko to, związane z reakcją immunologiczną typu 4 według klasyfikacji Gella i Coombsa, polega na nadwrażliwości na tzw. hapteny, czyli drobnocząsteczkowe substancje, które po przeniknięciu przez barierę skórną łączą się z białkami organizmu, zmieniając ich kształt. Układ odpornościowy może błędnie rozpoznać te zmienione białka jako obce, co prowadzi do reakcji alergicznej.

Alergia na kosmetyki — kto jest najbardziej narażony?

Alergia na kosmetyki dotyka przede wszystkim osób ze skórą wrażliwą, suchą lub z uszkodzoną barierą hydrolipidową, która jest najbardziej narażona na podrażnienia. Kobiety, zwłaszcza młodsze, są bardziej podatne na reakcje alergiczne niż mężczyźni i osoby starsze, których warstwa rogowa naskórka jest grubsza.

Warto także pamiętać, że skóra wrażliwa szczególnie reaguje negatywnie w sytuacjach stresu, kiedy bariera naskórkowa ulega osłabieniu, co sprzyja wnikaniu substancji drażniących. Osoby z obniżoną odpornością, przeżywające przewlekły stres, stosujące rygorystyczne diety lub poddane wzmożonemu wysiłkowi psychofizycznemu, są również bardziej narażone na alergie skórne.

Uczulenie na kosmetyki — jakich substancji należy unikać?

Osoby ze skłonnością do alergii powinny unikać pewnych substancji, które z większym prawdopodobieństem, niż inne, wywołują alergie . Należą do nich:

    • niektóre konserwanty, np. Methylisothiazolinone, Formaldehyd — zapobiega rozwojowi mikroorganizmów;

    • substancje zapachowe — są częstym źródłem reakcji alergicznych;

    • barwniki — szczególnie te stosowane w farbach do włosów;
    • metale — tlenek cynku, dwutlenek tytanu, srebro i złoto. 

Również naturalne składniki, takie jak olejki eteryczne, wosk pszczeli, lanolina, czy propolis, często mogą wywoływać silne reakcje uczuleniowe. Co więcej, osoby z wrażliwą skórą powinny być ostrożne przy stosowaniu produktów z substancjami mogącymi zaburzać barierę naskórkową np.:

    • alkohol etylowy;

    • kwasy owocowe (AHA);

    • retinoidy. 

W przypadku niektórych osób alergia na kosmetyk może pojawić się nawet przy niewielkim stężeniu wyżej wymienionych substancji, dlatego warto zwracać szczególną uwagę na skład kosmetyków.

Alergia na kosmetyki — objawy

Alergia na kosmetyki najczęściej objawia się w formie wyprysku kontaktowego, który pojawia się bezpośrednio w miejscu aplikacji produktu. Do charakterystycznych symptomów zaliczyć można:

    • zaczerwienienie;

    • dokuczliwy świąd;

    • wysypka;

    • odczuwalna suchość skóry.

W bardziej zaawansowanych przypadkach mogą wystąpić pęcherze wypełnione wodnistą treścią, a także obrzęk twarzy i podrażnienie oczu, nosa lub ust. Jedną z odmian tej alergii jest wyprysk fotoalergiczny, który pojawia się wskutek reakcji alergenu z promieniowaniem UV, a objawy są zbliżone do tych występujących przy typowej alergii kontaktowej, jednak nasilają się one na odkrytych częściach ciała po ekspozycji na słońce.

Alergia na kosmetyk — co robić w takiej sytuacji?

W przypadku wystąpienia alergii na kosmetyk najważniejsza jest szybka i odpowiednia reakcja. Przede wszystkim trzeba natychmiast zaprzestać używania produktu, który wywołał reakcję alergiczną. Skórę wystarczy delikatnie oczyścić, najlepiej łagodnym środkiem myjącym bez substancji drażniących, a następnie nałożyć kojący preparat, taki jak krem z pantenolem lub alantoiną — pomoże on złagodzić podrażnienia.

Jeśli objawy alergii, takie jak wysypka, zaczerwienienie, świąd czy obrzęk, są silne lub utrzymują się przez dłuższy czas, konieczna może być konsultacja z dermatologiem. Specjalista może zalecić stosowanie miejscowych kortykosteroidów lub leków przeciwhistaminowych, które złagodzą objawy.

Czy alergia na dermokosmetyki jest możliwa?

Alergia na dermokosmetyk jest możliwa — mimo powszechnej reputacji jako produkt przeznaczony dla skóry wrażliwej i skłonnej do alergii, może on również wywoływać reakcje uczuleniowe. Samo oznaczenie „dermokosmetyk” nie gwarantuje, że produkt jest wolny od potencjalnie uczulających składników. Wiele z tych kosmetyków zawiera konserwanty, substancje zapachowe, a nawet inne syntetyczne dodatki, które mogą podrażniać delikatną skórę, zwłaszcza u dzieci oraz osób z alergiami. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia alergii na kosmetyki, należy sięgać po produkty oznaczone przez producenta jako przeznaczone do skóry alergicznej – hipoalergiczne i bezzapachowe. 

Uwaga! Alergia jest kwestią silnie indywidualną. Na świecie znane są przypadki alergii nawet na tak bezpieczne substancje jak woda, dlatego żaden producent nie jest w stanie zapewnić, że jego produkt na 100% nie wywoła reakcji alergicznej.  „Hipoalergiczność” kosmetyków świadczy więc o braku obecności substancji często wywołujących uczulenia i zminimalizowanym, nie zerowym, ryzyku alergii. 

Co stosować, aby uniknąć uczulenia na kosmetyki?

Aby uniknąć uczulenia na kosmetyki, warto wybierać produkty, które nie zawierają popularnych alergenów, są bezzapachowe, wyjątkowo łagodne dla skóry i wspierają jej barierę ochronną. Dobrym rozwiązaniem są produkty marki Physiogel, które są dodatkowo testowane klinicznie. 

Te innowacyjne formuły naśladują naturalną strukturę bariery naskórkowej, umożliwiając wbudowywanie się lipidów niezbędnych dla zdrowia skóry. Dzięki temu kremy do twarzy, czy balsamy do ciała Physiogel skutecznie nawilżają skórę, zmniejszając jej wrażliwość na czynniki zewnętrzne i alergeny. 

Ponadto pamiętaj o kilku innych ważnych zasadach:

    • Testuj kosmetyki przed użyciem — przed nałożeniem nowego kosmetyku na twarz lub ciało, przetestuj go na niewielkim obszarze skóry, np. za uchem lub na nadgarstku. Obserwuj reakcję skóry przez 24-48 godzin;

    • Unikaj produktów wielofunkcyjnych — kosmetyki łączące wiele funkcji mogą zawierać większą liczbę składników, co zwiększa ryzyko reakcji alergicznej;

    • Konsultuj się z dermatologiem — jeśli masz wrażliwą skórę lub skłonność do alergii, warto skonsultować wybór kosmetyków z dermatologiem. Lekarz może pomóc dobrać produkty odpowiednie do twojego typu skóry.

Bibliografia:

    1. Kieć-Świerczyńska M. Kręcisz B., Świerczyńska-Machura D., Uczulenie na kosmetyki i środki zapachowe, Medycyna Pracy 2004; 55 (2): 203 — 206.
    2. Kiełtyka-Dadasiewicz A., Sembratowicz I., Truchliński J., Gorzel M., Allergenic potential of cosmetic ingredients. Archives of Physiotherapy and Global Researches. (2015);19(1)
    3. Zegarska B. i inni, Dermocosmetics in dermatological practice. Recommendations of the Polish Dermatological Society. Part I. Dermatology Review/Przegląd Dermatologiczny. 2023;110(2):121-132
    4. https://biotechnologia.pl/kosmetologia/dermokosmetyki-i-kosmeceutyki-to-najszybciej-rozwijajacy-sie-segment-rynku-kosmetycznego-przyczynia-sie-do-tego-m-in-rosnaca-liczba-alergikow,18148 [dostęp online: 29.08.2024]